Kvitveis på hell, men for eit hell!

Utanfor det gamle huset er det masse kvitveis. Det tek ingen ende, er berre kvitt etter kvitt, som snøhaugar, men det er no heldigvis over for i år (får vi verkeleg tru). No er det vår!

No må vi nyte resten av våren før sommaren kjem og forheksar oss til å tru at det aldri har vore vinter. Det er på tide å vakne!

Jonsoknatta

Vak upp, vak upp, både åker og eng
no har de sove så lenge i seng
No har det vore både vinter og vår,
og no har jonsoknatta kome.

Statt no upp, du Bjålandsbonde
med dine late drenger
Soli stend ivi Kleivefjødd
og du hev søve lenge.

Vak upp, vak upp, både åker og eng,
no har de sove så lenge i seng.
no har det vore både snjo og regn
og no har jonsoknatta kome.

Statt no upp, du Bjålands-Mari
Statt upp og mjelke di ku
Soli stende på budynni
og endå så søve' du.

(Folkevise, slik eg hugsar den, anna og større versjon, med gitargrep, her)

Gratulerer med dagen med riddersporer og pionar

Godt vi har eit høve til å pynte litt med blomar, det er søttande mai! Fugleungen og eg syng "Norge i rødt, hvitt og blått" medan vi øvar på nok ein 17. mai-marsj. Vi får håpe naboane likar den songen. I morgon blir det tog og is og alt som skal til, og det blir vakre blomar å gle seg over, i sørgmodig saknad over den nedpakka 17. mai-duken som ligg langt nedi ei kiste i eit lagerrom. For dette biletet er teke i vår mellombels bustad i nabohuset, ikkje i reiret, for der er veggar og tak på veg ned. 

Då er det godt å ha noko vakkert å kvile augene på... Ute tek kvitveisen den jobben, men inne... 

Den djupe blåfargen frå riddersporane lyser verkeleg som rare små alvehattar. Pionane er små og sprekkeferdige kuler av glede som ventar på å få bryte ut og vere sommar. Vrihasselen krøllar seg rundt alt og rammar inn biletet med sine tilfeldige svingingar. Det er både søttande mai og bryllupsdag, dette, med brudebuketten sine blomar og fargar som aldri blir gløymde. Det vekker minner, blomar. Eg gav bort eit par pionar til ein nabo, og ho fekk straks fram minne om då mor hennar vitja henne på sjukehuset med nett pionar som lukta så godt. Blomar gjer så godt for så mykje... 

Brudebuketten med pionar, riddersporer, myrull, vrihassel, litt grønt og bittelitt margeritt

 "Skal du verkeleg kjøpe dei lengste blomane vi har i butikken?" spurde blomedama spøkefullt. Ja, det var litt utfordrande på toppen av barnevogna og i tillegg til halv-vekeshandelen opp bakkane til toppen reiret vårt ligg på, men eg er jammen nøgd med korleis det blei til slutt.

 Litt låge, litt høge, litt kronglete, noko blått, noko gamalt, noko nytt... det er jo ein brudebukett, dette. Vrihasselen er tørka støv av, den er nok nærare ti år gamal, men framleis med meg i stadig nye oppsatsar og versjonar.

Insektshotell

Barnehagen til Fugleungen er i full gang med sitt prosjekt "Insektshotell". Ein av dei tilsette er konstituert som hotellsjef, og etter førre dugnad er lokala komne på plass, serveringa sikra, så no manglar berre innreiinga og gjestane... 

Her i reiret vårt har vi alt ein bustad med enkeltrom for bier og veps, det er nok meir ei koie eller ein gapahuk enn eit hotell, men det er triveleg, tørt, solrikt og med trivelege naboar som skogduer, dompap og ekorn. Overnattinga betalast i pollinering av hagevekstene og bringebæra.

Einslege bier og veps treng små krypinn, dette er det eg raskt snekra saman i fjor, eg berre saga opp tre lange bambuspinnar i om lag åtte centimeters lengder og batt dei saman. Dei hang på ein solrik bjørkelegg i hagen, og sjølv om ikkje beleggsprosenten vart heilt som på sjukehuset her (opp mot 100%), så kom det no nokon innom. Dei tettar att inngangen med leire (åtferd som passar betre i ei koie enn eit hotell), og inni legg dei sine små, og på dei tilstoppa inngangane kan ein sjå at det har vore nokon innom...
Nokre har fortalt at dei helst vil ha bambuspinnar som allereie er lukka i den eine enden, mogleg eg stenger att med litt leire der etter kvart. Men sjølv med opne endar kjem dei, altså.

Med inspirasjon frå barnehagen kan dette bustadprosjektet utvidast om vi får tid og lyst, og liten fugl har no alltid drøymt om å ha bier, sjølv om det verkar som ein plan langt unna.

Bukseseleguten

Fekk eg ein gut ein gong, skulle han iallefall ha bukseseler. Og eit gamalt namn. Og sånn hatt som farfar med det gamle namnet hadde. No manglar vi faktisk berre hatten...

Eg laga bukseseler som skulle vere til jul, no er det ei stund sidan, men dei er iallefall klare til mai. Vi får sjå om introduksjonen av fast føde har ført til at bunadsbuksene treng bukseselar i år...

Det er faktisk ikkje vanskeleg å lage bukseselar sjølv. Det er heller ikkje dyrt å kjøpe dei, men artig med noko som ein kan lage sjølv...

Eg har brukt vottestrikk som klipsast fast mellom vottane og ermet på dressen, og sydd dei fast til ein tjukk, flat strikk. Det er i denne andre-versjonen av bukseselane mine to strikkar som møtest på ryggen, og dei kan gli i alle retningar for at dette skal bli ekstra fleksibelt. Med kraftig strikk er det neppe nødvendig, men iallefall artig å få til...

Bukseselar: Enkel arbeidsteikning

Det er altså ein binders-liknande metallsnurr midt bak på ryggen, der to strikkar møtest og går frå kvarandre igjen. Strikkane bak er sydd saman i endane med votteklips, strikkane framme er det mogleg å gli opp og ned etter storleik, så der er det også ein "binders". Dei strikk-endane framme som er ekstra, festast med ein liten trykknapp på seg sjølv som flyttast etter behov. Alle stygge skøyter er dekka av ein dobbel skinnlapp, som er sydd saman rundt alle kantar, bortsett frå den kanten det skal gli ut gjennom. Skinnlappen over skøyten bak har berre fire festepunkt, og skinnlappen er også festa i metallet. 

Alltid blid!

Dette fungerte ganske greit ved dei første prøvingane. Lengre tids forsøk med haldbarheit og toleranse for bukseselar må eg få komme attende til seinare, når dei har blitt prøvd litt meir enn dei har til no... 

Dompap om våren

No blir det meir og meir grøngras rundt huset. Det er vår! Og så bryt dompapen den stemninga med å dukke opp, julefuglen med sitt nisseraude bryst. Men det finst jo julefuglar heile året, om ein ikkje ser dei, så kan ein høyre dei. Dei pustar ut sine triste pju frå trea, men synest knapt. Dei er vel som nissane, flinkare til å gøyme seg når det er sommar. 

Det store skjor-sikra fuglehuset fungerer ganske greit. Det må fyllast skjeldan, ettersom det har ein stor indre behaldar med fuglefrø. I år har det vore solsikkefrø med skal og jordnøtter. Vi held no berre fram med matinga ei stund utover våren, det er både koseleg og fint for fuglane med ein mjukare landing inn i vår og sommar. Vi vil jo gjerne ha mange fugleungar her!

Stormfullt i år! Det har blåse godt rundt nova i vinter og vår. Men no varmar sola så godt at alt er vel! Og snart kjem kvitveisen for fullt, det gler vi oss mykje til!

Ekornvår i skogen

Ekorna er mindre redde enn nokon sinne, og eit av dei freistar å bygge reir inne i den halvnye fuglemataren som skulle vere skjæresikra med sprinklar og bur. Han freistar å legge furukvistgolv med barnåler og det heile, og det er jo litt av eit hotell når ein både har mat, ly for regn, vern for skjor og varmande vårsol. Kunne tenke meg å bu der sjølv!

Dei er så lite redde at dei let seg videofotografere også. Eg skulle berre ønske eg fekk filma då eit ekorn slest med fire skjærer, det var litt av ein kamp! Dei fuglane der kunne vi klart oss utan. Då er det betre med dei tutande duene som også i år er attende, vaggande rundt i bakhagen for å ete nedfalne solsikkefrø. Dei trivst her, dei også...

 Stadige snøfall fører oss attende til vinteren nok ein gong, men no er det meldt mange varmegrader utan nattekulde, så eg har trua på våren no!

Ikkje mykje bygg att på bygghjartekransen no, etter tre vintrar, men symbolet er like vakkert...

Påskestemning

Det snør igjen! Lukta av snø, uventa, slår mot meg når eg opnar døra til hagen om morgonen. Eg hadd nett pakka bort skisko, nederst ute i bua under fagbøker og alt vi har. Og no skulle Fugleungen så gjerne gått litt på ski igjen... Vi treng tydelegvis ikkje reise nokon stad, for å ha ei påske med egg, sol, snø og sjokolade... Og dette er ei flyttepåske. 

Vi pakkar og lesser i esker og kassar, og snart skal vi traske ned til nabohuset for å flytte inn der. Men slik småtrasking tek jammen ei stund, og hjelpe meg så mykje TING vi har! 

Kanskje litt for ofte tenkjer eg at denne må eg spare på, den kjem nok til nytte ein dag. Ofte gjer den jo det, men i mellomtida ligg den jo der, i vegen, og rotar. Heldigvis er litt rot eit teikn på ein aktiv hjerne, og det har vi i det minste fleire av her i reiret. Nett difor er det som det er! 

Gledelege vårdagar ønskast alle, det er von i nytina jord!

Her er sol og glede!

Det er vårjamndøger og solformørking i dag, sett slikt! Det er ikkje lov å sjå mot sola, og difor er barnehageungane stengt inne under formørkinga. Nokon burde nok ha stengt meg inne også...

Heldigvis kom det skyer, akkurat i rette augneblink, for å verne synet mitt mot varig skade. Så då tok vi ein tur ut, fugleungeminsten og eg, det vart nesten kveld og kaldt, og den astronomiske hendinga vart noko å snakke om for oss som var ute og kika i vêret i dag.

Eg har i dag altså både sett mot sola og teke bilete med kamera utan solfilter. Eg laga meg ein kamerakasse for å teste, av ein barnematspakke og litt aluminiumsfolie, det fungerte ikkje så veldig godt. Iallefall ikkje godt nok til at eg ikkje kikka litt, men det heldt meg iallfall frå å kikke mot sola nett medan eg heldt på å lage boksen...

Men herlegare enn at det er solformørking, som er så flyktig, så flyktig, er det at det er vår! Det kjem til å vare ein god del lenger, og iallfall bringe like mykje spennande med seg!

Store planar er lagde, endringar skjer stadig, men no er husombygginga snart på trappene! Det vil vere så voldsamt at vi flyttar ut ei stund, til nabohuset, og kan halde oppsyn med alt som skjer i vårt eige reir. 

Og når ein talar om sola, vi håpar å få nytta solenergi i huset vårt etter ombygginga, og luktar på solfangarar. Solfangarar nyttar sollyset til å varme opp vatn, som kan brukast i varme i golvet i huset eller til oppvarming av tappevatn. Det ville vore strålande!

Strammare stil - fototapet og flatskjermspeis

Det er endringar i kjømda, både i huset der liten fugl har vakse opp, og i eige reir er det tid for oppussing. Vi skal faktisk pusse så mykje opp at vi må flytte ut av reiret og over gata og leige husvere hos naboar. Men vi freistar å halde motet oppe, det blir travelt og trasig, men når det blir ferdig - akk, så fint! Moderne, men med noko av det gamle. Og med eit skogtema som ein raud kvist gjennom det heile, det heiter jo Skogstua!

Det første vi endra då vi flytta inn, og nesten det einaste vi har gjort av oppussing så langt, er å lage fototapet på ein stovevegg. Det var enkelt å legge fototapetet, lett å få bestilt det til rett storleik, det heile gjekk ganske smertefritt for seg. Det er kanskje litt voldsomt med så stort mønster, men ganske stilig, synest vi. Fugleungen er sikker på at dette er biletet av ei sol, og det er ingen som skal komme her og seie at det verkeleg er noko anna!

Fototapet 6 x 2,5 meter

I barndomsreiret har det blitt laga ein fin sommarplatting utanfor, snekra planke for planke av Liten fugl sin pappa, og han har kome opp med ein snedig måte å lage blomekassane på: Han har berre langa ein masse firkantar som kan stablast oppå kvarandre, og sånn kan det enkelt varierast på høgde ettersom ein ønsker. Inni firkantane står ein plastbalje med dreneringshol i sida (ikkje i botnen, men litt oppanfor botnen, på sida av baljen, slik at det ikkje tømmer ut vatnet heilt på botnen, men berre drenerer overskot). 

Vårbileta kan ikkje heilt fortelje kor flott dette blir til sommaren, som ein må tru blir like fin som den vi hadde. Då blir det danseplass på platten og full vekst i potter og baljar!

 Leveggen mot nord og aust er vel verd arbeidet, det er kald trekk herfrå som kan gjere utelivet surt om våren...

Skråmønster i leveggen

Åttitalspeisen i barndomsreiret er kamuflert i ein ny og strammare stil, flatskjermspeis. Den varmar utruleg mykje betre, er meir energieffektiv, og det ser litt meir moderne ut, det må innrømmast. Men det er alltid litt vanskeleg å synest at det ein hadde før, det som var der då ein vaks opp, verkeleg trengs å skiftast ut...

Knute på vimpelen 2

Nei, eg hadde ikkje trudd eg skulle lage ein oppfølgar til dette tidlegare innlegget, men overraskingar bør ein unne seg no og då. Særleg bør ein det, om ein har funne sjølve løysinga på knute-på-vimpelen-problemet.

Tatatataa!

Løysinga er faktisk å kjøpe ein vimpel som ikkje er like fin som den som slær knute på seg, ein butt ein. Altså ein som ikkje har ein slentrande, vill tupp ytst, som sprellar i vinden til den tilfeldigvis hamnar i ein knute, og vinden strammar godt til. Verkeleg godt til! Og igjen og igjen, om ein ikkje er der og knyt den opp, det vart både doble knutar og doble dobbeltknutar, trippelknutar med enkle tillegg i alle variantar hos oss i stormfulle tider.
Når vimpelen blir slitt, blir det berre verre og verre, og når ein må bruke tenner og negler for å knyte opp dette, blir den, ikkje uventa, sliten.
Men det er no over eit halvt år og massevis av vindfulle netter sidan vi kjøpte ein butt vimpel, og sjølv om den er litt mindre vakker, så har den nok allereie spart meg for fleire minutt med knuteoppknytting. Og når den kjem frå ein ordentleg flaggfabrikk, så held den seg betre, også. Men den måtte likevel syast litt i tuppen etter dei harde vinterstormane, så heilt perfekt er det no ikkje. No gler vi oss til våren, for då er det så mange flaggdagar!

Flatbrød

Attende til stryskjorte (skjorte spunne av stry, det vil seie dårlege, rufsete linrestar, i staden for det meir behagelege linplagget du kanskje hadde i jula) og havrelefse (som i grunnen høyrest veldig godt ut, har aldri smakt). 

Eg har heller laga flatbrød av rug, bygg og kveite, som bytta plass med julepynten i ei særs passande rund eske. 

Flatbrød skal ein ha respekt for. Dei held seg utruleg lenge om dei får rett hamdsaming og tørr oppbevaring. Det er sunn, grov snacks eller tilbehør til tradisjonsmaten. Eg veit om ein som er så glad i flatbrød at han også et det til desserten! Og med dei søte fest-flatbrøda frå Nord-Trøndelag, er no ikkje dét så dumt. 

Men den flatbrøda eg laga, kjem frå det trauste vestlandet, og der er flatbrødet grovt, tynt og usukra. 

Flatbrød
5 dl byggmjøl
5 dl fint rugmjøl
5 dl grovt sammale kveitemjøl 
1 l fint kveitemjøl
2 ts salt
5 dl lunka vatn
5 dl lunka mjølk
byggmjøl til utkjevling
(Oppskrifts gir 30 flatbrød, og det tek om lag fire timar å lage, frå start til slutt)
Bland saman sei grove mjølslaga, salt og mesteparten av kveitemjølet. Tilsett mjølk og vatn og elt deigen smidig og seig med resten av kveitemjølet.
Deigen skal eltast så lenge at han ikkje lenger heng fast i bollen eller på hendene utan tilsetjing av meir mjøl. Han skal vere så seig at han ikkje sprekk om han trillast ut til ei pølse og brettast. Trill deigen ut til ei glatt pølse og del han i 30 like store emne. Legg eit lett fukta klede over emna slik at dei ikkje tørkar ut.
Trill emna fri for sprekker og rull dei i utbakingsmjølet. Trykk dei flate med begge hendene samstundes som dei blir dreidde ikring. Kvart emne skal vere litt tjukkare i midten og langs kantane.
Ha rikeleg med byggmjøl på bordet og oppå emna. Ta til med å kjevle med riflekjevle, og snu emnet eit par gonger i starten. Helst skal det kjevlast slik at leiven går rundt på bakebordet som visarane på klokka. Det gjer han om ein trykker litt hardare på den eine enden av kjevlet. 
Løft leiven varsamt opp med bakstefløyen og ha meir mjøl under, eller løft kantane opp og få mjøl og luft under. Pass på at det ikkje er så mykje mjøl kring kantane. Drei leiven rundt. Løft leiven opp og rist vekk overflødig mjøl.

Legg leiven over på ei varm takke og nytt trinsa til å trykke han ned mot takka. Rull frå midten og ut. Slik krympar ikkje flatbrødet eller rullast opp i kantane.
Ikkje bruk for sterk varme. Flatbrødet skal bli jamt steikt og sprøtt utan å bli for brunt. Snu leiven når han er lyst gulbrun. Kost vekk mjøl så dt ikkje brenn seg. 
Lukke til!
Eg kjenner meg svært norsk når eg har baka flatbrød, heilt på linje med å ta på seg bunaden...